De Russische president Vladimir Poetin heeft in zijn eerste televisietoespraak na de opstand van de Wagner Groep gewaarschuwd dat alle pogingen tot onrust of chantage in Rusland “gedoemd zijn te mislukken”.

Volgens Poetin hadden Oekraïne en het Westen graag gezien dat de Russen elkaar zouden uitmoorden, maar hij zou zaterdag het bevel hebben gegeven om bloedvergieten te voorkomen. De Russische president dankte ook Wagnermilitairen die de escalatie hadden afgewend.

Volgens Poetin zijn “de meesten” van Wagner patriotten. Hij zou zich aan zijn belofte willen houden dat de leden van Wagner naar Belarus mogen, zoals afgesproken met de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko. Maar de militairen hebben ook de mogelijkheid zich aan te sluiten bij de Russische strijdkrachten of om gewoon terug te gaan naar hun families.

Poetin sprak niet over Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin, die de muiterij leidde. Het is niet duidelijk waar die zich op dit moment bevindt.

De Russische president dankte ook gewone Russen voor hun "patriottisme" tijdens de opstand. Volgens Poetin was de gewapende opstand sowieso neergeslagen, ook als de troepen verder waren opgerukt naar Moskou.

Poetin hield maandagavond ook nog een bijeenkomst met een aantal mensen van de veiligheidsdiensten en ministers, onder wie defensieminister Sergej Sjojgoe. Hij was samen met legerbevelhebber Valeri Gerasimov de man op wie Prigozjin het zaterdag gemunt had. Poetin bedankte de aanwezige ministers voor hun handelen zaterdag, dus niets duidt erop dat Sjojgoe binnenkort plaats moet maken. Het was het eerste publieke optreden van Sjojgoe sinds de opstand van Wagner. Gerasimov was niet aanwezig.

Wagner Group blijft waarschijnlijk bestaan

Het huurlingenbedrijf van Jevgeni Prigozjin, de Wagner Group, blijft volgens Amerikaanse deskundigen van het Institute of the Study of War (ISW) waarschijnlijk bestaan. De paramilitairen van de Wagner Group in Oekraïne of Rusland keren gewapend terug naar hun bases na de opstand die Prigozjin eind vorige week in het zuiden van Rusland begon. Niets wijst er op dat ze worden ontwapend en gedemobiliseerd.

Het hoofdkwartier in Sint-Persburg liet maandag weten dat het normaal functioneert. De Russische buitenlandminister Sergej Lavrov zei dat de activiteiten van de Wagner Group worden voortgezet in de Centraal-Afrikaanse Republiek en Mali.

Zaterdag deed de politie zwaar bewapend een inval in het hoofdkwartier, kort nadat Prigozjin zijn opstand in Rostov-aan-de-Don was begonnen. De opstand is gesmoord door een compromis met Prigozjin, die volgens het Kremlin zal uitwijken naar Belarus. Volgens onbevestigde berichten in Russische media zouden duizenden van zijn huurlingen ook naar Belarus gaan om er in nieuwe bases te worden ondergebracht.

Het is volgens de waarnemers van het ISW mogelijk dat de Wagner Group toch wordt ontmanteld en de huurlingen onderdeel van het reguliere leger worden. Maar de voorzitter van de defensiecommissie van het Russische lagerhuis, Andrej Kartapolov, zei zondag dat de Doema (het lagerhuis) werkt aan wetgeving voor de regulering van particuliere militaire ondernemingen en dat het niet nodig is de Wagner Group op te heffen. Het is de meest gevechtsklare eenheid van Rusland, volgens Kartapolov.

Het bedrijf zou hoe dan ook zulke nauwe banden met het Kremlin onderhouden dat het toch al veel werd aangestuurd door het defensieministerie en het buitenlandministerie in Moskou. De huurlingen van de Wagner Groep zijn niet alleen actief in Oekraïne en Syrië. Ze hebben veel opdrachten in Afrika van regeringen en van mijnbouw- of aardolie- en gasbedrijven die voor bescherming betalen.

Afrikaanse regeringen die de Wagner Groep inschakelen hebben meestal niet veel geld om uit te geven. De Wagner Group zou vaak worden betaald met een aandeel in bijvoorbeeld de winning van delfstoffen of tropisch hout. De Wagner groep is onder meer ingehuurd in de Centraal-Afrikaanse Republiek, Burkina Faso, Libië, Mali, Mozambique en Soedan.

Prigozjin: opmars bedoeld om opdoeken Wagner Group te voorkomen

Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin heeft in een audiobericht op Telegram gezegd dat de mars naar Moskou was bedoeld om te voorkomen dat zijn huurlingenleger zou worden opgedoekt. Volgens Prigozjin zou de Wagner Group per 1 juli ophouden te bestaan. In het eerste audiobericht sinds hij zaterdag van de radar verdween, zegt hij dat het niet de bedoeling was om de Russische overheid omver te werpen. Het is nog niet duidelijk waar Prigozjin zich nu bevindt.

Prigozjin zei dat hij de mars begon vanwege "onrecht" dat de Wagner Group werd aangedaan. Hij stelde in Moskou mensen ter verantwoording te willen roepen voor de "fouten die zijn gemaakt in de speciale militaire operatie". Daarmee doelde hij waarschijnlijk op onder anderen defensieminister Sergej Sjojgoe. Ook zei Prigozjin dat de tocht naar Moskou een "masterclass" was die liet zien hoe het tijdens de invasie van Oekraïne op 24 februari vorig jaar had moeten gaan.

Volgens Prigozjin legde de tocht naar Moskou "ernstige veiligheidsproblemen" in Rusland bloot. Het huurlingenleger rukte tot 200 kilometer van Moskou op. "We hadden alle militaire infrastructuur langs de route geblokkeerd", aldus Prigozjin. Ook luchtbases zouden zijn overgenomen, stelde de Wagnerbaas. Prigozjin zei het spijtig te vinden dat ze vliegtuigen van de Russische luchtmacht moesten neerhalen tijdens de mars. De huurlingen maakten uiteindelijk rechtsomkeert om "bloedvergieten te voorkomen", stelde Prigozjin.

Het huurlingenleger werd warm onthaald in de steden waar ze langskwamen onderweg naar Moskou, beweerde de Wagnerbaas. "Ze waren blij ons te zien. We werden verwelkomd met Russische vlaggen en Wagnersymbolen."

Vrijdag beweerde Prigozjin dat een kamp van Wagner was gebombardeerd door de Russische krijgsmacht. Wagnerstrijders staken toen de Russische grens over en trokken via Rostov aan de Don richting Moskou. Na bemiddeling door de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko werd de tocht afgeblazen. Prigozjin zou zonder vervolgd te worden naar Belarus mogen verhuizen.

Prigozjin zei in het audiobericht dat Loekasjenko "een hand uitstak en aanbood om een oplossing te vinden zodat Wagner kon blijven bestaan". Onlangs ondertekende de Russische president Vladimir Poetin een wet die huurlingengroepen per 1 juli verplicht een contract te tekenen met het ministerie van Defensie. Hierdoor zou ook de Wagner Groep onder de leiding van het ministerie vallen, wat het moeilijker zou maken voor Prigozjin om vrij te opereren en militaire en politieke invloed op te bouwen.

Rusland onderzoekt mogelijke westerse betrokkenheid bij Wagner-opstand

De inlichtingendiensten van Rusland onderzoeken of westerse instanties betrokken waren bij de muiterij van de Wagner Group. De Russische buitenlandminister Sergej Lavrov zei dat tijdens een tv-interview, zonder uit te wijden.

Lavrov zei dat Amerikaanse diplomaten de Russen zondag hadden verzekerd niets te maken te hebben met de muiterij. De Amerikaanse diplomaten zouden met name hun zorgen hebben uitgesproken over de veiligheid van het Russische nucleaire arsenaal. Ook benadrukten zij dat de muiterij een "interne Russische zaak" was.

Op de vraag of Rusland een aanslag wil plegen op de Oekraïense kerncentrale in Zaporizja antwoordde Lavrov dat dat "nonsens" is. Donderdag beweerde de Oekraïense president Volodymyr Zelensky dat de Russen van plan waren een "terroristische aanslag" te plegen op de kerncentrale waarbij radioactieve straling vrij zou komen. Zelensky zei inlichtingen over de aanslag te hebben gedeeld met bondgenoten.

LEES OOK: Chinezen konden ongecensureerd de muiterij van de Wagner Group volgen en reageren bezorgd op chaos in Rusland